Beste Raadsdames en - heren

Olaf Cliteur

oor u ligt alweer het derde nummer van ons clubblad van dit seizoen en dat betekent dat het seizoen 2007-2008 alweer aardig vordert en alle competities inmiddels in de beslissende fase zijn beland.

Als ik even terugblik naar de afgelopen drie maanden moet ik helaas wederom beginnen met een trieste gebeurtenis binnen onze vereniging en wel het overlijden van Good-old Arend van der Wal. Raadsheer in hart en nieren bijna 50 jaar lang en niet zomaar een Raadsheer want Arend heeft heel veel voor de club betekend. Eric Mol zal bij zijn overlijden elders in dit blad op gepaste wijze stilstaan.

Één ding is in ieder geval zeker; niet alleen Arend zijn lieve vrouw Tera, zijn kinderen en kleinkinderen zullen hem missen maar ook zijn geliefde schaakvereniging is diep getroffen.

Ik heb al eens eerder geschreven dat het dan altijd voor mij een vreemde overgang is naar de overige gebeurtenissen binnen het clubleven omdat dit eigenlijk ineens relatief onbelangrijke zaken zijn.

Wat mij wel goed doet is dat het best aardig gaat op dit moment en met name de opkomst weer wat aantrekt.

In de externe verkeert het eerste door de versterkte degradatie nog altijd in gevaar. Het team dreigt een beetje de koning van de 4-4 te worden en daar schieten we weinig mee op. In de wandelgangen heb ik echter vernomen dat er voor volgend jaar versterking op komst is, degradatie of niet en dat is de ware Raadsheer-mentaliteit!!!

Met het tweede en het derde gaat het op het moment van schrijven aanzienlijk beter.

Het tweede verspeelde weliswaar zijn directe kampioenskansen maar draait goed mee in de tweede klasse. Het derde heeft net als vorig seizoen nog steeds kans op de titel in de derde klasse. Ons vierde team past veel spelers in die nog weinig externe ervaring hadden en draait een heel leuk en leerzaam seizoen.

Ondanks dat de algemene tendens zeker verbetert, zijn we er nog steeds niet. Het Paasschaak werd een teleurstelling voor de organisatoren omdat u massaal een ATV-dag opnam en een mooie kans liet lopen voor een gezellig avondje met uw mede-Raadsheren.

Jammer omdat dit één van de leukste avonden van het seizoen kan zijn en zoals al gezegd een aantal mensen, waaronder onze trouwe barmedewerkers, er veel tijd in gestoken had.

Gelukkig komen er nog een aantal nieuwe kansen zullen we maar zeggen.

Één daarvan is de slotavond van de succesvolle zeskampen. Laten we met alle 24 deelnemers proberen aanwezig te zijn op 16 april zodat wij er niet alleen een spannende maar ook gezellige clubavond van kunnen maken.

De tweede mogelijkheid is de traditionele rapidcompetitie voor viertallen, verspeeld over drie avonden in de maanden mei en juni. Laten we er weer eens naar streven om met meerdere viertallen deel te nemen dan kunnen we misschien ook in De Poort wederom een avond zelf organiseren.

Kortom laten we er nog een paar mooie schaakmaanden van maken!

Veel plezier!

Van de redactie

Richard van Deun

et was de bedoeling dat het clubblad iets eerder zou verschijnen. De reden hiervoor dat we gewoon dachten dat de deadline 1 april zou zijn in plaats van 1 maart. De enige die het wel wist en ons wakker maakte was Eric Mol. Die stuurde z’n stukje keurig op tijd in. Hierdoor werd de deadline verschoven en komt het clubblad wat later dan verwacht. Helaas is er voor dit clubblad weinig kopij binnengekomen. Een clubblad van een schaakclub waar niet één partij in staat is toch wel heel erg vreemd. Hopelijk wordt het in het volgende clubblad beter.

Ik wens jullie veel leesplezier.

In Memoriam Arend van der Wal

Eric Mol

ijna vijftig jaar was Arend van der Wal lid van onze Raadsheer. Kort geleden, op 29 januari 2008, is hij ons ontvallen, enkele dagen voordat hij 80 jaar zou worden.

In de tientallen jaren die Arend lis was, heeft hij een kenmerkende rol gespeeld als bestuurder, welke rol vooral uiting kreeg toen De Raadsheer in 1983 uit het toenmalige speellokaal Reigersburg in het zgn. Jeruzalem, in de Watergraafsmeer, werd verdreven en noodzakelijk op zoek moest naar een nieuwe locatie.

Het toenmalige bestuur, met Arend als voorzitter, werd door de plaatselijke buurtvereniging geconfronteerd met een zaalhuurverhoging van ƒ 2,50 naar
ƒ 25.00 per week. Een ongerijmde verhoging die elke grond miste en door onze kleine vereniging niet was op te brengen. Onderhandelingen met het bestuur van de buurtvereniging leidden door de halsstarrige houding van haar bestuurders tot niets en wij voelden ons genoodzaakt naar een andere locatie uit te zien.

En daar kwam dus Arend van der Wal op de proppen met het idee om naar de Harry Verhey Sporthal te verkassen.

Hij had zich reeds georiënteerd omtrent speelavond, kostprijs en faciliteiten, en het was snel geregeld. Een aantal bestuurders ontruimde Reigersburg en in augustus begon de nieuwe competitie in de Sporthal Verhey.

Met als gevolg dat onze vereniging binnen enkele jaren een stormloop van nieuwe leden te verwerken kreeg en ons ledental van 30 naar ruim 100 omhoog ging.

Het initiatief van Arend is van historische waarde gebleken. De toekomst van De Raadsheer hing aan een zijden draadje, ondanks de vele pogingen van het bestuur om het ledental op te krikken. Er volgden glorieuze jaren waarin De Raadsheer in het Amsterdamse schaakleven een bekende en geroemde naam verwierf.

Deze bijdrage van Arend van der Wal mag historisch worden genoemd. Maar ook zijn discussiebijdragen op de ledenvergaderingen waren weldoordacht en vaak doorslaggevend.

Het was een logische, terechte handeling van het latere bestuur, dat hij als erelid werd voorgedragen. Deze titel is hem daarna dan ook terecht verleend.

Arend heeft slechts enkele jaren niet aan het schaakleven kunnen deelnemen door een studieverblijf van enkele jaren in het buitenland, maar bij terugkeer meldde hij zich prompt.

Hij heeft enkele interne schaakresultaten weten te bereiken. In 1983 werd zijn naam in de Raadsheercup gegraveerd omdat hij die in dat jaar gewonnen had, maar ook veroverde hij in de jaren 1966, 1971 en 1973 de titel van Kampioen van De Raadsheer. Schaken kon hij dus ook!

Bij bestuursvergaderingen, die afwisselend ook bij hem thuis werden gehouden, was het voor de overige bestuursleden een verrassend genoegen om zijn andere hobby, het bouwen van modelschepen in klein formaat, te kunnen aanschouwen. In het jaar 1992 bereikte hij er een zilveren plaats mee bij Europese kampioenschappen modelbouwen. Zijn precisie, die hij als bestuurder uitdroeg, waren duidelijk herkenbaar in de modellen die in zijn werkkamer stonden opgesteld. Een verrassende gewaarwording!

De laatste jaren van zijn leven besteedde Arend aan het bestuderen van de wereldgeschiedenis, hetgeen hij als een aanvulling op zijn opleiding tot antropoloog beschouwde.

Onvermoede kwaliteiten en bezigheden bezielden Arend van der Wal. Weinigen op de club bevroedden dat. Hij bewoog zich, vriendschappelijk een praatje makend met zijn medeleden, onopvallend door de schaakzaal, speelde zijn partij en verdween geruisloos weer richting huis.

Dat hij de laatste tijd ernstig ziek was, hield hij binnenshuis. Niemand van ons bevroedde dat.

Daardoor kwam zijn overlijden bij hen die hem goed en lang gekend hebben, hard aan.

De Raadsheer heeft met Arend van der Wal een clubman in hart en nieren verloren.

Hij zal zeker in de herinnering van velen voortleven.

Linksonder: Arend van der Wal, foto uit jubileumboek 75 jaar Raadsheer

Linksonder: Arend van der Wal, foto genomen op clubavond in 2005

Mijn systeem

Corneel Simoons

oeveel clubschakers zijn ooit begonnen aan dit beroemde boek van Aäron Nimzovitch? En hoeveel hebben het helemaal gelezen?

Een van de redenen waarom mensen het niet uitkrijgen is misschien dat dit meesterwerk niet alleen soms lastig, maar ook nogal eens knap irritant is. Enerzijds een schatkamer aan briljante en uiterst leerzame inzichten, vaak spits en geestig verwoord. Anderzijds is de toon niet altijd vrij van ijdeltuiterij en zelfs grootspraak. Bovendien komt hij soms gevaarlijk dicht bij redeneringsfouten, zo in de trant van: “Natuurlijk is wat ik hier betoog waar, want als het niet waar was, dan zou mijn systeem het niet zijn. En dat is wel waar, zoals ik hier weer aangetoond heb.” Ammehoela.

Dit soort logische uitglijders mogen natuurlijk niet voorkomen in een boek met wetenschappelijke pretenties. En dergelijke pretenties had Nimzovitch wel degelijk. Hij wilde het systeem van wetenschappelijke principes uiteen zetten, volgens dewelke het schaken bestudeerd en gespeeld moet worden. Ik vraag me af of hij daarin geslaagd is. Trouwens, ik betwijfel zelfs of een dergelijk systeem überhaupt wel mogelijk is, maar dat is een andere kwestie.

Laat ik je nu een voorbeeld geven van hoe deze grote schaker, denker en schrijver (want dat is ie allemaal wel!) te werk gaat. In het volgende geef ik zijn commentaar weer bij een illustrerende partij, gebaseerd op de Engelse vertaling van Philip Hereford.

Yates – Nimzovitch (London 1929)

1   e4 c5
2   Pf 3 Pf6 De door mij in 1911 in San Sebastian geïntroduceerde innovatie.
3   e5 Pd5

Men ziet de verwantschap tussen de Aljechin verdediging (1 e4 Pf6) van 1921 en mijn behandeling van het Siciliaans. (Vergelijk ook Bogoljubov’s toepassing van dit idee in 1 d4 Pf6).

4 Lc4 Pb6
5 Le2 Pc6
Wit heeft een tempo verloren met zijn loper, maar daar valt weinig op aan te merken omdat het paard op b6 niet bepaald goed staat.

6   c3 d5
7   d4 ….    Wij zouden exd6 ep geprefereerd.
    …. cxd4
8   cxd4 Lf5
9   0-0 e6
10 Pc3 Le7
11 Pe1 ….

Als het aanvalsplan dat met deze zet ingeleid wordt, te weten f4, g4 en f5, echt uitgevoerd zou kunnen worden, dan zou dat bewijzen dat mijn 8 …. Lf5 incorrect was, en dat zou absurd zijn. In feite bereikt wit niets met 11 Pe1 en in plaats van dit zijpad te proberen had hij beter systematisch door kunnen gaan en gebruik maken van de c-lijn. Bijvoorbeeld 11 Le3 0-0

12 Tc1 gevolgd door a3 en b4 waarna zijn paard via d2 en b3 een voorpost had kunnen betrekken op c5, zoals gepropageerd in mijn systeem.
11 …. Pd7
12 Lg4!

Slim gespeeld. Het antwoord op 12 f4 zou natuurlijk Pxd4 zijn geweest met op Dxd4? Lc5. Ook 12 Le3 zou ongunstig zijn vanwege 12 …. Pdxe5 13 exd5 d4 14 Ld2 dxc3 15 Lxc3 Dc7 met positievoordeel voor zwart. Door de tekstzet kan Yates verrassend toch het bedoelde f4 doorzetten.

12 …. Lg6
13 f4 Pxd4
14 Pxd5! Pc6

Op 14 …. Lc5 zou 15 b4 erg sterk geweest zijn. 14 …. exd5 zou ook slecht uitpakken wegens 15 Lxd7+ en16 Dxd4.

15 Pxe7 Db6+
16 Kh1 Pxe7

17 Da4 ….

Men kan ook zondigen door het goede na te laten! Aangezien zwart kennelijk van plan is de centrale velden te bezetten had wit hem die moeten betwisten door zelf te centraliseren, als volgt: 17 De2 (met plan Le3) Pd5 18 Lf3 Lf5 19 Ld2 Peg6 20 Tc1 en wit heeft meer grip op het centrum dan zwart. En zelfs als dat ‘meer’ er niet in zat, dan had wit er toch voor moeten knokken. Nu ontloopt hij zijn gerechte straf niet.

17 …. h5
18 Lh3

Gedwongen want na Lf3 zou Pf5 nog meer invloed in het centrum winnen. Bovendien hangt dan ook de matdreiging ….h4 en …. Pg3+ in de lucht.

18 …. Lf5
19 Da3 Db5 Maakt ruimte voor het paard op d7 dat via b6 naar d5 wil.
20 Kg1 Pb6
21 Df3 Pbd5
22 b3 Db6+
23 Tf2 ….

23 …. Tc8

Deze zet in combinatie met de volgende leidt tot de decentralisatie van de toren op h8 en dus tot een defect in de tot dusverre zo harmonieus opgebouwde positie. De voortzetting 23 ….. 0-0-0! daarentegen beloofde een goede samenwerking der stukken, want na 24 …. Kb8 en

25 …. g6 had niets een centraal gebruik van beide torens in de weg gestaan (b.v. via
26 …. Td7 en 27 …. Tc8).
23 …. Lg4 ziet er echter nog beter uit. B.v. 24 Lxg4 hxg4 25 Dxg4 Txh2 26 Dxg7 0-0-0
27 Kxh2 Dxf2 28 Pd3 De2 en zwart moet winnen.

Deze twee plannen konden tenslotte ook gecombineerd worden, zoals in 23 …. 0-0-0 24 La3 en nu 24 …. Lg4. Met b.v. 25 Tc1+ Kb8 26 Lc5 en na 26 …. Dxc5 27 Txc5 Lxf3 28 Txf3 Tc8 met een winnend binnendringen via de c-lijn.

24 Ld2 Th6

Interessant dat al met al de nog niet geheel gecentraliseerde zwarte positie deze actie kan ondersteunen; toch was 24 …. 0-0 25 …. g6 en 26 …. Ted8 correcter geweest.

25 Td1 Lxh3
26 Dxh3 Pf5
27 Dd3 Tg6
28 Pf3 Tg4
29 h3 Tg3
30 a4 Ph4

De structuur van de zwarte stelling vertoont een gebrek aan innerlijke harmonie. De positie van de afgesneden toren suggereert dat een koningsaanval wenselijk en/of nodig is. Terwijl de opstelling van de rest op het eindspel gericht is. Waarin de witte velden van zwart zijn en het paard op d5 geweldig veel invloed heeft.

31 Kf1 Tc6

Om de gevaarlijke aanval Dh7 en Dg8+ althans iets te ontzenuwen. Zwart moet heel voorzichtig manouvreren.

32 a5 Dd8
33 Kg1 Pf5
33 …. Pxf3+ 34 Txf3 Txf3 35 Dxf3 g6 zou niet goed geweest zijn vanwege 36 f5.
34 Kh2 a6
35 Db1 ….          Om 36 Pd4 te dreigen.
35 …. De7           Wat zwart niet deert. Bovendien lokt veld c5.
36 Pd4? ….                   Verliest. Tc1 was beter.
36 …. Dh4

Aangezien de afgesneden divisies niet naar het leger terug kunnen, gaat het leger naar hen toe.

37 Le1 ….           Op Pxc6 volgt Txh3+ met mat in twee.
37 …. Pxf4          Weer een matdreiging, deze keer via Txg2+.
38 Txf4 Txh3+    Het eenvoudigst.
39 gxh3 Dxf4+
40 Kg2 Pe3+                 Met mat in twee.

Voor deze partij heb ik de speciale prijs van 10 pond gekregen voor de best gespeelde partij van het toernooi.

Tot zover de meester zelf. En nu wij.

Ik weet het niet. Een fascinerende partij en een bewonderenswaardig commentaar, vooral ook in de manier waarop Nimzovitch zijn eigen zwaktes bespreekt. Maar verheldert dit nu echt de relatie tussen centrale- en flank acties? Het commentaar wel, maar de illustrerende partij?

Laat ik het kort houden – dit stukkie is toch al te lang. Wat denk je: wie heeft deze partij gewonnen, de schaakfilosoof of de gewiekste practicus? En wat je antwoord ook mag zijn, wat zegt dat dan over de relatie tussen systemen en potjes spelen? Ga er maar aan staan!

Ten slotte toch nog een citaat; het raakt aan de opgeworpen vragen. “De theorie (de praktijk van andere meesters) raadt hier nu zet A aan. …. (heel betoog met varianten en regels, waarna hij zijn zet B bespreekt) …. En al zou de hele rest van de wereld zet A doen, dan vind ik toch mijn zet B beter en correcter om redenen die gebaseerd zijn op het ‘systeem’.”

Team 4

Monique de Groot

eam 4 heeft het niet eenvoudig. Op papier zijn ze toch zo’n beetje het zwakste team. Er zijn veel spelers met een relatief lage rating en ook nog met weinig speelervaring. Des te opvallender is de partij die we uit speelden tegen MSK 3. Deze werd gespeeld op 8 februari 2008. De sterkste spelers scoorden namelijk niet al te best. We kwamen dan ook al snel achter te staan. Alleen Jaap Schrickx wist een half puntje te scoren. Echter op de lagere borden ging het heel wat beter. Alle 4 wonnen ze en voor Annelies en Frans was dat de eerste winstpartij voor hen die ze behaalden voor het team. Annelies speelde zelfs tegen iemand die 300 ratingpunten meer had. Ik ben trots want door dit onverwachte resultaat wonnen we nipt van MSK 3.

	MSK 3	1451		Raadsheer 4	1351	3 ½	-	4 ½
1	Marc Norden	1659	-	Richard van Deun	1551	1	-	0
2	Bas van Teunenbroek	1558	-	Jaap Schrickx	1510	½	-	½
3	Bert van Dijk	1401	-	Marc Souren	1440	1	-	0
4	Marcel v.Teunenbroek	1419	-	Simon Bouwhuis		1	-	0
5	Gerrit Groenewegen	1309	-	Cilia v/d Kamp	1361	0	-	1
6	Victor J. Groenewegen	1496	-	Charles Hartman	1348	0	-	1
7	Jens Duyts		-	Frans Etman	1224	0	-	1
8	Joost Heijnen	1313	-	Annelies Visser	1022	0	-	1

Op 12 maart 2008 moesten we thuis tegen de jeugd van VAS 10. Tja wat moet je dan tegen die kinderen he. We hebben ze maar laten winnen. De uitslag liegt er ook niet om. De laagste borden waren erg snel klaar maar de overige 5 hebben tot het einde gespeeld. Echter lukte het niet om van de 0 af te komen. Jullie hebben goed gestreden.

Hans en Hein bedankt voor het invallen.

	Raadsheer 4	1344		Vas 10	1450	-	8
1	Richard van Deun	1551	-	Elco Hakvoort	1525	-	1
2	Hein v/d Kroon	1459	-	Elmer van Eeghen	1486	-	1
3	Marc Souren	1440	-	Daan van Ingen	1440	-	1
4	Hans Mantel		-	Deborah Ng	1365	-	1
5	Charles Hartman	1348	-	Wesley Ng		-	1
6	Cilia v/d/ Kamp	1361	-	Tjarda de Cock Buning		-	1
7	Frans Etman	1224	-	Jibbe Knuit	1434	-	1
8	Annelies Visser	1022	-	Jannes van Ingen		-	1

Discipline

Olaf Cliteur

Helaas maar waar even een aantal verzoeken tot wat onderlinge discipline. Zoals bekend zijn wij zeker geen club van harde strakke lijnen, echter enige zaken behoeven toch wat aanscherping.

· Demp uw (stem) geluid wanneer u uitgespeeld bent, zeker wanneer er een externe wedstrijd aan de gang is. De bar in de speelzaal is erg gezellig maar vormt hierbij ook direct het gevaar; dus fluistert! zolang er nog mensen spelen.

· Vrijwel iedere speelavond mogen de laatst aanwezigen de spullen opruimen van hun clubgenoten. Dat daarbij stukken van de grond opgeraapt moeten worden, vormt helaas geen uitzondering. Ons voorstel is de regel, ooit geïntroduceerd door onze eigen Jacques van der Burg, de witspeler verzorgt het materiaal nieuw leven in te blazen.

· Zorg dat u zich op de speelavond voor 20:00 uur gemeld heeft bij Richard, dit mag overigens ook telefonisch. Daarna maakt hij de indeling zodat er tijdig begonnen kan worden. Dit geldt overigens ook wanneer u voor de zeskampen speelt!
Na 20:00 uur kan het goed zijn dat u geen partij heeft en dat is natuurlijk zonde!

· Helaas maar waar ook dit gebeurt: vergeet niet even uw uitslag te noteren zelfs wanneer u onverhoopt verloren heeft!

· Indien u niet kunt spelen op een avond dat er een zeskamp-partij op het programma staat, meld dit uw tegenstander en Richard.

· Teamleiders geef s.v.p. vóór 20.00 uur de spelers van uw team door aan Richard zodat deze niet onnodig worden ingedeeld!

· Teamleiders en spelers zorg ervoor bij een thuiswedstrijd rond 19:50 uur aanwezig te zijn om even gezamenlijk de speelzaal in orde te maken. Ook dit laten we helaas maar waar graag door anderen doen met als absolute dieptepunt natuurlijk onlangs de tegenpartij!

Tot zover orde en tucht wat eigenlijk niets anders is dan “Wees een braef Raadsheer” en zorg ervoor dat ook anderen plezier behouden aan hun clubavond.

Alvast bedankt namens het bestuur.

Interne competitie

Richard van Deun

Het derde gedeelte van de competitie is inmiddels aangebroken. Bovenin is het behoorlijk spannend en er kan nog van alles gebeuren. Zal Olaf Cliteur z’n eerste plek kunnen handhaven? Het verschil is niet zo heel groot met de nummer 2 Harmen van der Ploeg. Zelfs Hans Radder en Lex van der Wal kunnen nog een serieuze gooi doen naar het clubkampioenschap, maar erg waarschijnlijk dat ze het zullen halen is dit niet.

Als we dit per groep gaan bekijken ziet het er als volgt uit:

Groep 1:

Olaf staat in deze groep nog steeds bovenaan. Het verschil met Hans Radder is weliswaar kleiner geworden, maar dit neemt niet weg dat Hans nog zo’n kleine 200 punten moet overbruggen om hem in te halen. Op de 3^e plek zien we Lex van der Wal. Op de 4^e plek vinden we André de Roo. Als we zo naar deze 4 schakers kijken doet Hans het zeker niet slecht met een percentage van 79,2 %. Qua percentage wordt hij alleen voorbij gestreefd door Ramon van Beemdelust die op 81,3 % staat.

Groep 2:

Harmen heeft nog steeds de leiding in groep 2. Hij staat op een veilige afstand van zijn directe rivaal Gerie Opgenhaffen. Maar de vraag of het verschil van zo’n 250 punten nog in te halen is…..??? Op de 3^e plek zien we Leo Oomens. Leo doet het erg goed en wint regelmatig van veel sterkere tegenstanders. Hij wordt op de voet gevolgd door Eric Mol. Een heel stuk lager zien we Edzard Lisser. Met een score van 15 % lukt het hem nog niet om in deze groep veel te winnen. Echter heb ik er volledig vertrouwen in dat dit nog wel gaat komen.

Groep 3:

Nog steeds op de 1^e plaats zien we Hans Mantel. Echter verwisseld hij regelmatig van plek met Charles Hartman, die maar 9 punten onder hem staat. Ook Hein van der Kroon heeft nog steeds mogelijkheden om de anderen voorbij te gaan, want het verschil is maar 100 punten. Annelies heeft helaas nog niet tot een winstpartij kunnen komen, maar 2 belangrijke remises heeft ze wel behaald. We zitten nu te wachten op haar eerste winstpartij. Dit is extern al gelukt, nu intern nog. Vorig seizoen lukte het haar ook, dus nu zal het misschien ook lukken.

Het melden voor de indeling gebeurd gelukkig steeds beter. Echter gebeurd het soms nog steeds dat iemand om 8.15 uur binnen komt lopen en dan ook nog verwacht dat je wordt ingedeeld. De kans dat als je na 20.00 uur binnenkomt je niet ingedeeld wordt of een bye krijgt is relatief groot. Dus kom op tijd binnen en meld je dan ook nog even, zodat alles met de indeling goed gaat.